Παρά τη μεγάλη θεωρητική πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια σε τομείς συναφείς με τη μελέτη της εργατικής τάξης (π.χ. ταξική συγκρότηση, νέα κοινωνικά κινήματα, απεργιακές κινητοποιήσεις), η έννοια «εργατικό κίνημα» ως τόπος συνθετικού προβληματισμού όπου συνυφαίνονται επιμέρους ευρήματα και αναλυτικές προτάσεις παραμένει ακόμα σε μεγάλο βαθμό ανεπεξέργαστη. Αναζητώντας δρόμους για την υπέρβαση αυτού του προβλήματος το μάθημα επιχειρεί τη μακροϊστορική ανάλυση διαφορετικών τύπων εργατικών κινημάτων και των αναπτυξιακών τους τροχιών σε διαφορετικά κοινωνικο-οικονομικά και πολιτικο-θεσμικά περιβάλλοντα του Ευρωπαϊκού χώρου (Βορειοδυτική, Κεντρική, Νότια, Ανατολική Ευρώπη, και Βαλκάνια). Διερευνούνται πρόσφατες εξελίξεις στην ιστοριογραφία της εργατικής τάξης, αναλύονται οι μεθοδολογικές προϋποθέσεις για τη συγκρότηση θεωρητικά και εμπειρικά επαρκών εννοιών, και τίθεται το πρόβλημα της κατασκευής ιστορικών τυπολογιών για τη μελέτη του εργατικού κινήματος.  
  Το δεύτερο μέρος του μαθήματος εστιάζει στην ελληνική περίπτωση.  Πώς εντάσσεται η ελληνική εμπειρία στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, τι θεωρητικά προβλήματα αναδεικνύει η μελέτη της, και ποια μπορεί να είναι η συμβολή των συγκριτικών εννοιών στην καλύτερη κατανόησή της;  Με προθέσεις τόσο μεθοδολογικές, όσο και πραγματολογικές, γίνεται επίσης αναφορά στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να εννοιολογηθούν και ποσοτικοποιηθούν τρεις διαστάσεις της εμπειρίας του ελληνικού εργατικού διεκδικητικού κινήματος στο μεσοπόλεμο: της «συγκρουσιακότητας» και «εμβέλειας» που επέδειξε, και της «καταστολής» που υπέστη.  Διερευνάται ακόμα εκτενώς η μετεμφυλιακή εμπειρία μέχρι την επιβολή της δικτατορίας, ενώ το μάθημα καταλήγει με σκέψεις για τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει το σύγχρονο εργατικό κίνημα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Geary, D., Το Ευρωπαϊκό Εργατικό Κίνημα (1848-1939), μετάφρ. Τ. Δαρβέρης, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1988.

Αμπεντροπ. Β., Κοινωνική Ιστορία του Ευρωπαϊκού Εργατικού Κινήματος, Οδυσσέας, Αθήνα 1976.

Σεφεριάδης, Σ. «Για τη Συγκρότηση της Εργατικής Τάξης στην Ελλάδα: Μερικοί Προβληματισμοί Πάνω σε Ένα Παλιό Θέμα», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 6, Νοέμβριος 1995, σ. 9-78.

Σεφεριάδης, Σεραφείμ, «Διεκδικητικό Κίνημα και Πολιτική: Ο Ελληνικός Συνδικαλισμός πριν τη Δικτατορία (1962-1967)», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 12, Νοέμβριος 1998, σ. 5-34.
Σεφεριάδης, Σεραφείμ, «Σοσιαλδημοκρατικές Στρατηγικές στον 20ό αιώνα: Επισημάνσεις για μια Πολιτική Κοινωνιολογία», στο Ηλίας Κατσούλης (επιμ.), Η «Νέα» Σοσιαλδημοκρατία στην Αλλαγή του Αιώνα, Αθήνα, Σιδέρης (υπό δημοσίευση).
 Seferiades, Seraphim, ‘Low Union Density Amidst a Conflictive Contentious Repertoire: Flexible Labour Markets, Unemployment, and Trade-Union Decline in Greece’, European University Institute, Department of Political and Social Sciences, EUI Working Papers in Political and Social Sciences, SPS 1999/6, Σεπτέμβριος 1999.
Αβδελά, Ε., «Η Κοινωνική Τάξη στη Σύγχρονη Ιστοριογραφία: Από το Κοινωνικό Δεδομένο στην Πολιτισμική Κατασκευή», Τα Ιστορικά, τομ. 12, τχ. 22, Ιούνιος 1995, σ. 173-204.

Λιάκος, Α., «Η αλληλεξάρτηση Πολιτικών και Μεθοδολογικών Προσεγγίσεων στην Ιστορία του Εργατικού Κινήματος», Μνήμων, τομ. 11. 1987, σ. 247-54.

Katznelson, I. “Working-Class Formation: Constructing Cases and Comparisons,” στο I. Katznelson, A. Zolberg (επιμ.), Working-Class Formation: Nineteenth Century Patterns in Western Europe and the United States, Princeton University Press, Princeton 1986, σ. 3-44.

Palmer, B., “Critical Theory, Historical Materialism, and the Ostensible End of Marxism: The Poverty of Theory Revisited,” International Review of Social History, τχ. 38, 1993, σ. 133-62.
Sasson, Donald, One Hundred Years of Socialism: The West European Left in the Twentieth Century New York: The New Press, 1996
Seferiades, S. Working-Class Movements (1780s-1930s). A European Macro-Historical Analytical Framework and a Greek Case Study, 2 τόμοι, Ph.D. Thesis, Columbia University, Νέα Υόρκη 1998.



Το πρόγραμμα του μαθήματος

Subscribe to: Posts (Atom)